#Sobre los dibujos muertos #Για τα νεκρά σχέδια

«Pero los dibujos están muertos. Solo hay la acción», decía.

«Μα, τα σχέδια είναι νεκρά. Υπάρχει μόνο η δράση», έλεγε.

Cuánto le gustaban los chistes sobre la muerte.

Πόσο του άρεσαν τα αστεία για το θάνατο.

Un día en un taller, mientras estábamos hablandodibujando, para enfatizar, me tocó la mano.

Μια μέρα, σε ένα εργαστήρι, καθώς σχεδιαζαμεμιλούσαμε, στην κουβέντα για έμφαση μου άγγιξε το χέρι.

Me sorprendió. “Qué manos tan frías”, le dije.

Ξαφνιάστηκα. «Τι κρύα χέρια», είπα.

“Sabes Ansi, estoy muerto …” dijo y empezó a reir.

«Ξέρεις Ανσή εγώ είμαι νεκρός…», είπε και γέλαγε.

Desde los primeros cursos hablaba sobre la muerte. El proyectar es existenciario. “Se proyecta para la muerte”, “vivir es saber morir”, “todo es muerte”, “las obras reclaman la muerte del autor” y otros.

Από τα πρώτα μαθήματα μιλούσε για το θάνατο. Το “προβάλλω-σχεδιάζω” είναι υπαρξιακό. «Σχεδιάζουμε (προβάλουμε) για το θάνατο», «ζω σημαίνει ξέρω να πεθαίνω», «όλα είναι θάνατος», «τα έργα προμηνύουν το θάνατο του δημιουργού τους», και άλλα τέτοια.

Un día encontré a mi amiga Katerina conmocionada. “Dijo a los chicos de primer año (de la carrera) que este semestre trabajaran sobre la muerte”.

Μια μέρα βρήκα την φίλη μου Κατερίνα, ήταν κάπως αναστατωμένη. «Ρε συ είπε στα παιδάκια του πρώτου έτους ότι σε αυτό το εξάμηνο θα ασχοληθούν με το θάνατο».

En un momento también publicó dos o tres libritos titulados “Arte y muerte“.

Κάποια στιγμή έκδωσε επίσης δυο-τρία βιβλιαράκια με τίτλο “τέχνη και θάνατος».

Personalmente parece que más me afectaron los “dibujos muertos”, también los “dibujos muertos” de Javier Seguí y el “dibujar como acción”.

Εμένα μάλλον από όλα αυτά περισσότερο με στιγμάτισαν σίγουρα τα «νεκρά σχέδια», τα «νεκρά σχέδια» του Javier Seguí και το «σχεδιάζω σαν δράση».

Hoy se cumplen 7 años de la defensa de mi tesis – texto de defensa.

Σήμερα συμπληρώνονται 7 χρόνια από την υπεράσπιση του διδακτορικού – (κείμενο υπεράσπισης).

Javier Seguí de la Riva, el director, ya no está con nosotrxs, pero algo está pasando y sigue circulando entre dibujos, palabras, muchas veces en los movimientos de las manos, en las venas. Hay muchos tipos de ADN. A menudo insoportable, liberador y, en su caso, extrañamente liberador.

Ο Javier Seguí de la Riva, ο επιβλέπων του, δεν είναι πια μαζί μας, αλλά κάτι γίνεται και συνεχίζει να κυκλοφορεί ανάμεσα σε σχέδια, λέξεις, συχνά στις κινήσεις των χεριών, στις φλέβες. Υπάρχουν πολλά είδη DNA. Όλα το ίδιο βασανιστικά, απελευθερωτικά και, στην περίπτωση του, παράξενα απελευθερωτικά.

Dejo aquí un fragmento indicativo sobre sus teorías poéticas y aproximaciones gráficas.

Αφήνω εδώ ένα ενδεικτικό απόσπασμα γύρω από τις ποιητικές του θεωρίες και σχεδιαστικές προσεγγίσεις.

En su memoria, sobre la vida y, sobre todo, para el “saber morir”.

Στη μνήμη του, για τη ζωή και, κυρίως, για εκείνο το «γνωρίζω να πεθαίνω».

“Ahora estamos en otra inquietud, parecida a la pretendida en aquel escrito aunque, después de 5 ó 6 años de una continua actividad productiva de imágenes gráficas y de continuas lecturas …, ha ocurrido una deriva importante. Τώρα έχουμε μια άλλη ανησυχία, παρόμοια με αυτήν που υποστηριζόταν σε εκείνο το γραπτό αν και, μετά από 5 ή 6 χρόνια, μιας συνεχής παραγωγικής δραστηριότητας γραφιστικών εικόνων και συνεχών αναγνώσεων …, προέκυψε μια σημαντική μετατόπιση.

La experiencia de dibujar sin propósito representativo, (pero con propósito experimental) nos ha llevado a vivir el dibujar como una aventura de radical impersonalización, de desvelamiento de la autonomía en parte domesticada de un cuerpo-mente que, dibujando, persigue la extrañeza de sí y el sueño de la libertad radical. .. que con el tiempo se adivina vinculada a la muerte como proyecto de vida. Η εμπειρία του σχεδιάζω χωρίς αναπαραστατικό σκοπό, (αλλά με πειραματικό σκοπό) μας οδήγησε να ζήσουμε το σχεδιάζω σαν μια περιπέτεια ριζικής απροσωποποίησης, αποκαλύπτοντας την αυτονομία από ένα εξημερωμένο σώμα-μυαλό που, σχεδιάζοντας, ακολουθεί το παραξένεμα και το όνειρο της ριζικής ελευθερίας. ..και που με το χρόνο προβλέπεται συνδεδεμένο με το θάνατο σαν έργο ζωής.

El mismo recorrido experiencia! nos ha desvelado la naturaleza mineral de los dibujos (de las imágenes) y de los demás productos fijos de las artes; que a partir de ahora no podemos dejar de ver como objetos muertos, despojos de la agitada vida con que fueron producidos, espectros de cadáveres figurales… que indefectiblemente se independizan de su autor (trazador) conminándolo a la desaparición. Η ίδια η πορεία εμπειρία! μας αποκάλυψε την ορυκτή φύση των σχεδίων (των εικόνων) και των άλλων σταθερών προϊόντων των τεχνών ·που από τώρα και στο εξής δεν μπορούμε να σταματήσουμε να βλέπουμε ως νεκρά αντικείμενα, λάφυρα της ταραχώδους ζωής από την οποία παρήχθησαν, φαντάσματα εικονιστικών πτωμάτων … που ανεξίτηλα ανεξαρτητοποιούνται από τον συγγραφέα τους (ιχνηλάτη), απειλώντας τον με εξαφάνιση.

Con esta carga abrumadora y acompañados por los autores y obras apuntados más atrás, llegamos hace algún tiempo a este nuevo punto de vista de nuestro hacer personal y de nuestra inquietud pedagógica … empezamos a sentir y entender el dibujar no representativo como una lucha en busca del silencio … de la aniquilación … como un acontecer en el que lo impersonal del hacer, como grado cero del producir imágenes, se vive sin palabras como una lucha gozosa con y contra el vacío, como un ir y venir entre un fondo fundante de formas emergentes y unas figuraciones que destacándose de su contexto anhelan volver a él. .. dejando en esa aventura la signatura de lo ausente; de la vacuidad, de lo impersonal, del enigma de la nada. Με αυτό το συντριπτικό φορτίο και συνοδευόμενοι από τους συγγραφείς και τα έργα που παρατίθενται πιο κάτω, φτάσαμε εδώ και καιρό σε αυτό το καινούργιο σημείο παρατήρησης /νέα άποψη της προσωπικής μας δραστηριότητας και της παιδαγωγικής μας ανησυχίας …αρχίζουμε να νιώθουμε και να κατανοούμε το μη αναπαραστατικό σχέδιο ως αγώνα για την αναζήτηση της σιωπής … της εκμηδένισης, του βαθμού μηδέν … ως ένα γεγονός στο οποίο το απρόσωπο της πράξης, σαν σημείο μηδέν της παραγωγής εικόνων, βιώνεται χωρίς λόγια ως μια χαρούμενη πάλη με και ενάντια στο κενό, ως μια ερμηνεία ανάμεσα σε ένα φόντο που αναδυόμενων μορφών και παραστάσεων που, ξεχωρίζοντας από το περιβάλλον τους, λαχταρούν να επιστρέψουν σε αυτό. ..αφήνοντας σε αυτή την περιπέτεια την υπογραφή της απουσίας, του κενού, του απρόσωπου, του αινίγματος της ανυπαρξίας.

Que, a la vez, es diagrama de una territorialidad vacua ansiosa de recib’ir sentidos poéticos, narrativos, convivenciales. Traza del pensar-imaginante que la autopoíesis biológica produce … en un fluir discreto que sólo con el arte no representativo se puede alcanzar. Το οποίο [σχεδιάζω], ταυτόχρονα, είναι ένα διάγραμμα μιας κενής εδαφικότητας που αγωνιά να λάβει αισθήσεις και νοήματα ποιητικά, αφηγηματικά, συμβιωτικά. Χαράσσει το σκέφτομαι-φαντάζομαι, που η αυτοποίηση στη βιολογία παράγει… σε μια διακριτική ροή, που μόνο η μη αναπαραστατική τέχνη μπορεί να καταφέρει.

[..] Lucha contra la expresión, contra el querer decir o contra el creer que se tiene algo que decir o mostrar. Hacer sin pensar. .. sentirse viviendo porque el que hace siempre es otro, lo otro de uno … pero ¿para qué? Si todo trabajo es un pasar, una mediación hacia lo incierto, hacía lo inefable … hacia el lugar de los lugares, hacia el grado cero … la insipidez, la abulia, lo indefendible. Αγωνιζόμενοι κόντρα στην έκφραση, κόντρα στο να θέλεις να πεις ή να πιστεύεις ότι έχεις κάτι να πεις ή να δείξεις. Κάνω χωρίς να σκέφτομαι. .. νιώθοντας ζώντας γιατί αυτός που κάνει είναι πάντα κάποιος άλλος, το άλλο … αλλά για τι; Εάν όλη η δουλειά είναι ένα πέρασμα, μια διαμεσολάβηση προς το αβέβαιο, προς το άρρητο, προς τον τόπο των τόπων, προς τον βαθμό μηδέν … το αδιάφορο, την απάθεια, το ακατανόητο.“

Seguí de la Riva, Javier, Dibujar, proyectar LVIII. El imaginario del dibujar [Σχεδιάζω, προβάλλω LVIII. To φαντασιακό του σχεδιάζω]. Cuadernos del Instituto Juan de Herrera (392.01). Instituto Juan de Herrera, Madrid, 2013. p.30-31.

¡A dibujar!

Ας σχεδιάσουμε