Πως είναι ένα “τραυματισμένο εξώφυλλο”; Μαρτυρά κάτι για τον πόνο που το προκάλεσε. Βάζει σε υποψίες. Το τραύμα βρίσκεται στην επιφάνεια. Στην αρχή κανείς δεν ξέρει πως έγινε ή πόσο βάθος έχει. Μόνο υποψίες μπορούμε να κάνουμε. Κάπως σαν τα σχέδια, τις χαράξεις. Δεν ξέρουμε πάντα ποιος ή τι τις προκάλεσε. Είναι και το τραύμα μια χάραξη. Υπάρχουν έργα χιλιοχαραγμένα και πληγές που ανοίγουν συνεχώς. “Μιλούν” και αυτά για τα συμβάντα, τις χειρονομίες που τα προκάλεσαν. Τα σχέδια ευτυχώς δεν πονούν. “Μιλούν” ωστόσο για τις “δυνάμεις” που τα έφεραν στο φως, που τα χάραξαν και με αυτή την έννοια “μιλούν” συχνά για τον πόνο. Ο πόνος έχει, το πιο πιθανό, τις δικές του εικόνες.
¿Cómo es una “cubierta herida”? Manifiesta algo del dolor que la causó. Pone bajo sospecha. La herida está en la superficie. Al principio nadie sabe cómo sucedió o lo profunda que es. Existen sólo sospechas. De alguna manera sucede como con los dibujos y los grabados. No siempre sabemos quién o qué los causó. Existen obras trazadas una y otra vez, y heridas que constantemente se reabren y “hablan” de los acontecimientos y gestos que las causaron. Los dibujos, afortunadamente, no duelen. Sin embargo, “hablan” de las “fuerzas” que los trajeron a la luz, que los trazaron, y en este sentido “hablan” a menudo del dolor.
Ωστόσο οι εικόνες συχνά “μιλούν” για τα τραύματα και τον πόνο με το δικό τους τρόπο. “Μιλούν” όπως πάντα χωρίς κραυγές ή φωνήεντα και συχνά ή πολλές φορές χωρίς τη θέλησή μας. Έτσι συχνά οι εικόνες χαραγμένες ή μη, κι όσο πιο αυθόρμητα προκύπτουν μεταφέρουν κάτι από εκείνο το πληγωμένο σώμα, από εκείνα τα ανομολόγητα τραύματα. Κι όσο πιο ελεύθερη η “γραφή” ίσως τόσο πιο άμεση η σύνδεση με το τραυματικό, τόσο πιο δύσκολο να το κρύψει. Προφανώς, κάπου “προς τα εκεί στοχεύει” ή κάπου “από εκεί προέρχεται” και η θεραπεία μέσω τέχνης.
El dolor tiene, posiblemente, sus propias imágenes. Sin embargo, las imágenes a menudo “hablan” de los traumas y el dolor con su manera propia. “Hablan”, como siempre, sin gritos o las sin vocales, y muchas veces contra nuestra voluntad. Así, muy a menudo las imágenes, grabadas o no, cuando surgen de manera espontánea acarrean consigo algo de aquel cuerpo herido, de aquellas lesiones indecibles. Además cuanto más libre es esta “escritura”, más directa su conexión con lo traumático, más difícil ocultarlo. Obviamente, en este sentido trabaja el arteterapia.
Η Teresa Margolles, Mexico, στη Bienal de Arte de Venecia 2015 παρουσίασε μια σειρά από πινακες – σεντόνια με αίμα πτωμάτων. “¿De qué otra cosa podríamos hablar? ” “γιατί άλλο θα μπορούσαμε να μιλήσουμε;” ήταν ο τίτλος. Κάπως έτσι κι εμείς. Γιατί άλλο θα μπορούσαμε να μιλήσουμε; Ίσως βέβαια να μην κάνουμε άλλο από το να μιλάμε για τα τραύματά μας, να ψιλοψιθυρίζουμε για τις αιτίες τους, να προσπαθούμε πολύ συχνά μάταια να ζήσουμε μαζί τους, να τα αποδεχτούμε.
Margolles Teresa, México, en la Bienal de Arte de Venecia 2015, comentando el número de asesinatos en su país presentó una serie de canvas – sábanas llenas de sangre de cadáveres”. “¿De qué otra cosa podríamos Hablar ?” fue el título. Algo parecido nos pasa a nosotros. ¿De qué otra cosa podríamos hablar? Tal vez, no hacemos otra cosa que hablar de nuestras heridas, suspirar por sus causas, intentando a menudo convivir con ellas, aceptarlas.
Ίσως δυστυχώς να μην κάνουμε τόσα πολλά για να κλείσουν μια για πάντα για να επουλωθούν, το σίγουρο πάντως είναι πως κάπου εκεί στο περιβάλλον των εικόνων βρίσκουν μια διέξοδο, βγαίνουν στην επιφάνεια, μεταποιημένες. Κάπως έτσι μεταποιημένα τα τραύματα βρίσκουν ένα περιβάλλον ασφάλειας για να μεταλλαχθούν, να επουλωθούν καλυμμένα από την ασφάλεια του ότι “δεν έχουν όλοι πάντα τα μάτια να τα δουν”.
Tal vez y por desgracia no hacemos mucho por cerrar estas heridas para siempre. Lo cierto es que allí, en el ambiente de las imágenes, encuentran una salida, salen del fondo, modificadas. Y de esta forma los traumas modificados encuentran un ambiente protegido para mutar. Allí, a los ojos de todos pero sin que todos puedan ver, buscan su sanación.
“Το πληγωμένο εξώφυλλο” είναι ει
κόνες – δοκιμές για το τελευταίο βιβλίο ενός αγαπημένου.
La serie “La portada herida“ son imágenes-pruebas para el último libro de un ser querido.
Τίτλος, “Το ελληνικό τραύμα. Κοινωνικο – ψυχολογικές όψεις της ελληνικής κρίσης”.
Título: “El trauma griego. Aspectos socio-psicológicos de la crisis griega”.
primeras tentativas para la portada de Antonis Androulidakis– πρώτες δοκιμές για το εξώφυλλο του Αντώνη Ανδουλιδάκη
3 responses to “La portada herida //Το πληγωμένο εξώφυλλο”
“Η ζωγραφική του, βγαίνει γυμνή μέσ’ από τη διήγησή του. Γίνεται ζωγράφος από ενθουσιασμό για το θέμα. Δεν ζωγραφίζει τα πράγματα, μα τον ενθουσιασμό που του έδωσαν. Τα σέβεται και τα λατρεύει, γιατί αυτά του δίνουν τους ενθουσιασμού τους. Ό,τι κάνει, δε μοιάζει πάντα με το πράγμα – τι παράλογη απαίτηση να μοιάζει το παράφορο αγκάλιασμά μας μ’ αυτό που αγκαλιάζουμε!” (Γ. Τσαρούχης, Έλληνες Ζωγράφοι-Θεόφιλος, 2003)
Το πιο γυμνό στο Θεόφιλο μου φαίνεται πάντα η διαφάνεια στα χρώματά του. Αυτή η αίσθηση ακουαρέλας ακόμα και στα πιο γεμάτα του κάδρα. Μακάρι ο Τσαρούχης σε τόσα έργα, κι εγώ εδώ σε αυτό το εξώφυλλο, να είχαμε παρατήσει τις παράλογες απαιτήσεις για ομοιότητα, να μην μπερδεύαμε το συμβολικό με το πραγματικό. Ίσως έτσι μιλούσαμε περισσότερο για τη δική μας γύμνια, αφήναμε τους άλλους, κάτι ζωγράφους σαν το Θεόφιλο, στην ησυχία τους και ίσως προσφέραμε κάτι παραπάνω, κάτι πιο ουσιαστικό στον κόσμο της εικόνας.
“[…] είμαι ώριμος μα όχι γερασμένος, τη διαφορά αυτή την έμαθα από τον Τσαρούχη. Ο Τσαρούχης, μου δίδαξε να προαισθάνομαι τον τρόπο με τον οποίο χρειάζεται να προσεγγίζω εκείνο που με συγκινεί και να το αποδίδω με τον τρόπο μου. Ο Tσαρούχης, έμεινε νέος έως τα 79 του χρόνια και ας ήταν χτυπημένος από δύο ανίατες ασθένειες: σάκχαρο και πάρκινσον – μοίρα ειρωνική για έναν άνδρα πνευματικό. Παρέμεινε νέος, μόνο και μόνο για να συνεχίσει να μαθαίνει. Η ακόρεστη δίψα για μάθηση συναντιέται στους βαθύτατα ερωτικούς ανθρώπους.”
(Σ. Β. Σκοπελίτης, Η Σκοτεινή πλευρά της Φωτογραφίας, 2014)